Maatschappelijke trends en ontwikkelingen
Het hebben van de overtuiging en een goed plan zijn randvoorwaardelijk om succesvol te zijn. Maar, wanneer wet- en regelgeving verandert, de publieke opinie verschuift of producten schaarser worden, heeft dat invloed op ons en op de keuzes die we maken, nu en in de toekomst. En belangrijker nog: deze veranderingen kunnen gevolgen hebben voor onze klanten. Omdat het ons doel is om klantverwachtingen te overtreffen, spelen we snel en adequaat in op maatschappelijke ontwikkelingen. Zo past ons bedrijfsmodel altijd bij de wensen en behoeften van onze klanten.
Klantgedrag
Prijsbewustzijn
Klanten hadden in 2024 te maken met hogere kosten voor levensonderhoud, onder meer veroorzaakt door de inflatie van 3,2%. Bij Jumbo zien we dat hierdoor het prijsbewustzijn toeneemt. Onze klanten zijn terughoudender met hun bestedingen en hebben meer oog voor aanbiedingen. Uit onze eigen gegevens blijkt dat klanten in 2024 weliswaar vaker boodschappen doen bij Jumbo, maar per bezoek minder besteden. In vergelijking met 2023 kiezen klanten sneller voor private label producten dan voor A-merken. Met kwalitatief goede private label producten en aanbiedingen spelen we hier op in.
Gezondere en duurzamere voeding
Klanten worden steeds enthousiaster over gezondere en duurzamere voeding, maar zijn tegelijkertijd nog terughoudend. Gezonde en duurzame voeding wordt bovendien vaak als minder lekker en duurder ervaren. Met verschillende initiatieven spannen we ons in om dit te veranderen. Zo zetten we meerdere stappen om onze klanten op laagdrempelige wijze enthousiast te maken voor een meer plantaardig eetpatroon. Ook zijn we op veel andere gebieden actief bezig met het verduurzamen van ons productaanbod. Voor een uitgebreid overzicht van onze duurzaamheidsinitiatieven binnen de zogeheten materiële thema’s en de bijbehorende doelen en resultaten, verwijzen we naar ons duurzaamheidsverslag
Sociale cohesie
In de Nederlandse en Belgische samenleving zijn ongelijkheid en individualisering groeiende uitdagingen. De sociale cohesie staat onder druk, waardoor bijvoorbeeld eenzaamheid breed in de maatschappij gevoeld wordt. Met het thema lokale betrokkenheid proberen we een antwoord te geven op deze maatschappelijke uitdaging door verbinding tussen mensen in de buurt van onze winkels te stimuleren, bijvoorbeeld met onze zogeheten Kletskassa's en tal van buurtinitiatieven.
Prijsstijgingen
Fluctuaties in prijzen
Net zoals in 2023 hebben we in 2024 te maken gehad met oplopende inkoopprijzen. Hoewel dit de hele supermarktsector treft, raakt het in het bijzonder onze ambitie om onze klanten altijd lage prijzen aan te bieden in combinatie met een groot assortiment. Prijsstijgingen van grondstoffen en schaarste van producten als gevolg van oorlogen en klimaatinvloeden zijn onvermijdelijk. In 2024 hadden we bijvoorbeeld te maken met flinke prijsstijgingen voor cacao, koffie en zuivel en een tijdelijk tekort aan spinazie en bloemkool vanwege extreme weersomstandigheden. Zulke situaties hebben we als Jumbo maar heel beperkt in de hand. Wel kunnen we onze klanten goed en tijdig informeren over zo’n bijzondere omstandigheid en waar mogelijk voor een passend alternatief zorgen.
Bedrijfskosten
Door de inflatie zijn de cao-lonen in 2023 fors gestegen. Het effect hiervan is in 2024 duidelijk zichtbaar geweest in onze loonkosten, die hierdoor met circa € 55 miljoen zijn toegenomen. Daarnaast zijn de minimum jeugdlonen fors gestegen met 3,75% per januari 2024 en 3,09% per juli 2024.
Ook stijgen brandstofprijzen en de kosten van ons wagenpark. De toename van huurprijzen is daarentegen enigszins afgevlakt, evenals de stijging van energiekosten. We blijven echter investeren in energiebesparende maatregelen en alternatieve energiebronnen om onze kosten te beheersen. Daarnaast zijn deze investeringen nodig om onze duurzaamheidsdoelstellingen te realiseren en om aan oplossingen te werken voor de toenemende druk op met name de elektriciteitsnetwerken.
Wetten en maatregelen
Algemene wet- en regelgeving
Op 1 juli 2024 is het verbod op de verkoop van sigaretten en tabaksproducten in supermarkten ingegaan. Dit heeft een grote financiële impact gehad op onze organisatie, maar ook op de servicebalies in onze winkels. Ook is in 2024 het Nutri-Score voedselkeuzelogo wettelijk ingevoerd. Dit helpt onze klanten bij het maken van een meer verantwoorde keuze. Als Jumbo maken we al jaren gebruik van dit logo. Ook hebben we te maken gekregen met de invoer van de zogeheten AI-verordening. Deze verordening is ingevoerd om een betrouwbare en veilige ontwikkeling en toepassing van kunstmatige intelligentie te garanderen. Bepaalde toepassingen op dit gebied zijn nu verboden, andere zijn aangeduid als een hoog of beperkt risico. Voor Jumbo is het vanzelfsprekend dat we kennisnemen van de wet- en regelgeving op deze terreinen en hieraan blijven voldoen.
Duurzaamheidswetten en -regels
De wet- en regelgeving op het gebied van duurzaamheid is voortdurend in ontwikkeling. Vanzelfsprekend volgen we dit op de voet, zodat we tijdig stappen kunnen zetten om aan de regels te blijven voldoen. Eind 2024 heeft de Europese Unie besloten de invoering van de Regulation on Deforestation-free Products (EUDR) met een jaar uit te stellen. Dit betekent dat bedrijven die onder deze wetgeving vallen uiterlijk in december 2025 moeten voldoen aan de gestelde eisen. Hierin is bepaald dat specifieke grondstoffen niet langer mogen leiden tot ontbossing. Het gaat onder meer om koffie, cacao, hout, rundvlees, soja, palmolie en rubber. De implementatie van de EUDR is bij ons in volle gang, zodat we eind 2025 verzekerd zijn van volledige naleving. Een ander voorbeeld is de Europese Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Deze richtlijn omvat de voorwaarden voor beleid en maatregelen ten aanzien van risicomanagement in de voedselketens. In Nederland is in 2024 de nieuwe Omgevingswet ingevoerd, met onder meer bepalingen voor het verlenen van vergunningen voor de bouw en verbouwing van winkels.
Sinds enige tijd zien we toenemende aandacht voor praktijken van ‘greenwashing’. Verschillende organisaties gebruiken zogenaamde duurzaamheidsclaims om zich maatschappelijk verantwoorder voor te doen dan ze in werkelijkheid zijn. Bij Jumbo zijn we hier scherp op. Zo is de afdeling Legal & Compliance nauw betrokken bij al onze uitingen op het gebied van duurzaamheid; deze moeten altijd correct en verifieerbaar zijn. Ook moeten we vanaf 2025 voldoen aan de verslaggevingseisen van de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). We bereiden ons hier in 2024 op voor en lichten dit toe in ons duurzaamheidsverslag
Arbeidsmarkt
Ook bij Jumbo ontkomen we niet aan de huidige krapte op de arbeidsmarkt. We hebben onder meer te maken met vergrijzing en een afname van het aandeel jongeren in de bevolkingsopbouw. We passen onze wervingsaanpak continu aan op wat onze belangrijkste doelgroepen vragen. Gelukkig merken we dat ook in deze uitdagende markt nog steeds veel mensen bij ons willen komen en blijven werken. Ook zien we dat het aandeel niet-Nederlandstaligen in de beroepsbevolking toeneemt. Als bedrijf dat midden in de samenleving staat, vinden we diversiteit in ons medewerkersbestand belangrijk. We blijven ons dan ook inspannen om voor de verschillende doelgroepen een interessante werkgever te zijn.
Technologie en digitalisering
Bij Jumbo blijven we innoveren op het gebied van technologische ontwikkelingen. Dat is belangrijk om onze systemen robuust en veilig te houden en om onze productiviteit en marktpositie te verbeteren. Op digitaal gebied zien we mogelijkheden voor nieuwe omzetstromen. Vanuit deze gedachte bouwen we verder aan ons adverteerdersplatform Jumbo Retail Media. Ook hebben we afgelopen jaren gebouwd aan ons gemechaniseerd Centraal Distributiecentrum (CDC) voor verse producten in Nieuwegein, dat we in 2024 in gebruik hebben genomen. Digitalisering speelt ook een belangrijke rol bij het verder optimaliseren van onze e-commerce activiteiten. Innovaties op het gebied van voorraadbeheer en routeplanning hebben onze aandacht om het thuisbezorgen van boodschappen compleet en tijdig, en met zo min mogelijk gereden kilometers, te laten plaatsvinden. Tot slot zijn artificial intelligence en robotica technologische ontwikkelingen die ook onze aandacht krijgen en op verschillende manieren worden toegepast binnen Jumbo, onder andere om de vraag naar producten beter te kunnen voorspellen en de beschikbaarheid te verbeteren.
