12. Gebruiksrechten huurcontracten

Het verloop van de gebruiksrechten huurcontracten over 2024 is als volgt:

Bedrijfsgebouwen en -terreinen

Vervoers- middelen

Overige bedrijfsmiddelen

Totaal 2024

Stand begin boekjaar

Aanschafwaarde

2.880.279

67.776

35.424

2.983.479

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

-1.285.167

-48.303

-6.526

-1.339.996

Boekwaarde begin boekjaar

1.595.112

19.473

28.898

1.643.483

Mutaties gedurende het boekjaar

Investeringen

187.869

12.359

1.015

201.243

Beëindigingen

-266.056

-24

-

-266.080

Overboekingen van en naar financiële huurcontracten

-41.949

-

-

-41.949

Overboeking binnen activa

-11.360

-

-

-11.360

Afschrijvingen

-286.632

-10.250

-3.927

-300.809

Herwaarderingen

196.934

-

1

196.935

Terugname bijzondere waardeverminderingen

5.062

-

-

5.062

-216.132

2.085

-2.911

-216.958

Stand einde boekjaar

Aanschafwaarde

2.945.717

80.111

36.440

3.062.268

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

-1.566.737

-58.553

-10.453

-1.635.743

Boekwaarde einde boekjaar

1.378.980

21.558

25.987

1.426.525

Het verloop van de gebruiksrechten huurcontracten over 2023 is als volgt:

Bedrijfsgebouwen en -terreinen

Vervoers-
middelen

Overige bedrijfsmiddelen

Totaal
2023

Stand begin boekjaar

Aanschafwaarde

3.404.884

58.267

15.009

3.478.160

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

-1.006.863

-38.099

-3.573

-1.048.535

Boekwaarde begin boekjaar

2.398.021

20.168

11.436

2.429.625

Mutaties gedurende het boekjaar

Investeringen

82.348

9.509

3.289

95.146

Verwervingen via bedrijfscombinaties

27.731

-

-

27.731

Beëindigingen

-9.704

-

-

-9.704

Overboekingen van en naar financiële huurcontracten

-1.238

-

-

-1.238

Afschrijvingen

-278.304

-10.204

-2.953

-291.461

Herwaarderingen

-623.742

-

17.126

-606.616

-802.909

-695

17.462

-786.142

Stand einde boekjaar

Aanschafwaarde

2.880.279

67.776

35.424

2.983.479

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

-1.285.167

-48.303

-6.526

-1.339.996

Boekwaarde einde boekjaar

1.595.112

19.473

28.898

1.643.483

Onder bedrijfsgebouwen en -terreinen zijn de huurcontracten voor locaties van Jumbo en overige locaties, inclusief eventuele bijbehorende (parkeer)terreinen verantwoord.

Als onderdeel van de gebruiksrechten huurcontracten zijn ook huurcontracten verantwoord die toezien op bedrijfsgebouwen en -terreinen die niet volledig worden gebruikt voor de reguliere bedrijfsuitoefening van Jumbo. In die gevallen is sprake van verhuur aan derden. De boekwaarde gebruiksrechten die betrekking hebben op deze huurovereenkomsten met derden bedraagt € 16.762 (2023: € 20.037), waarvan € 495 (2023: € 10.690) wordt ingehuurd van verbonden partijen. 

De afname van de gebruiksrechten huurcontracten vanwege beëindigingen zien toe op huurcontracten van 119 locaties waarvoor een aan Jumbo verbonden partij met ingang van boekjaar 2025 als hoofdhuurder in de plaats treedt en deze doorverhuurt aan franchise-ondernemers van Jumbo en derden.

De overboekingen in 2024 van gebruiksrechten huurcontracten naar financiële vaste activa zijn toegelicht in noot 13. 

De herwaarderingen in 2024 zijn het gevolg van huurprijsindexaties en aanpassingen van de verwachte looptijd. De herwaarderingen in 2023 houden voornamelijk verband met de herbeoordeling van de maximale looptijd van de huurperiode voor Nederlandse winkellocaties, zoals ook toegelicht bij de huurverplichtingen in noot 19. 

Voor een nadere toelichting op de bijzondere waardeverminderingen en de terugname daarvan wordt verwezen naar noot 7.  Voor een toelichting op de gerelateerde huurverplichtingen wordt verwezen naar noot 19 en voor niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen naar noot 24.

Onder vervoersmiddelen zijn de huurcontracten voor personenauto's en home delivery-bussen verantwoord.

Onder overige bedrijfsmiddelen zijn de huurcontracten voor papierpersen en zonnepanelen verantwoord.

Schattingen en oordelen

Voor meer informatie over de gemaakte schattingen voor gebruiksrechten huurcontracten wordt verwezen naar noot 19 Huurverplichtingen.

Waarderingsgrondslagen

De term huur wordt gebruikt in relatie tot alle vormen van leaseovereenkomsten zoals bedoeld onder de IFRS 16 standaard. Jumbo heeft gebruiksrechten op huurcontracten inzake bedrijfsgebouwen en -terreinen, vervoersmiddelen en overige bedrijfsmiddelen. Gebruiksrechten op huurcontracten worden gewaardeerd tegen kostprijs, bestaande uit het initiële bedrag van de huurverplichting, eventuele bedragen die vooraf of bij de start van de huur werden betaald, initiële direct toewijsbare kosten en een schatting van de te betalen ontmantelings- en restauratiekosten met betrekking tot het herstellen van het gebruikte actief in zijn originele staat in overeenstemming met de contractvoorwaarden. Betalingen die Jumbo verricht in het kader van haar huurcontracten op bestaande vestigingspunten worden verwerkt als investering in gebruiksrechten op huurcontracten.

De gebruiksrechten op huurcontracten worden verminderd met cumulatieve lineaire afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen en worden aangepast voor eventuele herwaarderingen van de huurverplichting. Er wordt afgeschreven vanaf het moment dat het actief gereed is voor ingebruikname. De afschrijvingstermijn is bepaald op maximaal 10 jaar, gelijk aan de verwachte looptijd per individueel huurcontract.

Jumbo houdt meerdere bedrijfsgebouwen en -terreinen aan die niet volledig worden gebruikt voor de reguliere bedrijfsvoering. In die gevallen is sprake van verhuur van Jumbo vestigingen aan derden. De vestigingen die verhuurd worden aan derden genereren huurinkomsten voor Jumbo, maar worden aangehouden in verband met strategisch belang voor de bedrijfsvoering van Jumbo van deze locaties. Het uitgangspunt van Jumbo is om geen onroerend goed voor verkooplocaties in eigendom te hebben. 

De boekwaarde gebruiksrechten die betrekking hebben op dergelijke huurovereenkomsten met derden zijn opgenomen als onderdeel van de gebruiksrechten op huurcontracten, tenzij deze kwalificeren als financiële huurcontracten zoals toegelicht in noot 13. 

Bedrijfsgebouwen en -terreinen die worden verhuurd aan ondernemers worden aangemerkt als onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering, aangezien deze rechtstreeks bijdragen aan de bedrijfsvoering van Jumbo. De gebruiksrechten met betrekking tot verhuur aan derden volgen de waarderingsmethode die wordt toegepast op alle gebruiksrechten inzake bedrijfsgebouwen en -terreinen.

Bij een zogenaamde ‘sale en leaseback’ transactie waarbij Jumbo een pand verkoopt en vervolgens direct weer terug huurt, waarbij de verkoop heeft geleid tot een boekwinst, is het niet toegestaan onder IFRS 16 om dit resultaat direct volledig te verantwoorden in de winst- en verliesrekening. Per transactie wordt vastgesteld welk deel van de boekwinst is gerealiseerd en verantwoord dient te worden in de winst- en verliesrekening en welk deel van de boekwinst over de looptijd van het nieuwe inhuurcontract verantwoord zal worden. Eventuele boekverliezen die volgen uit een sale en leaseback transactie worden direct verantwoord in de winst- en verliesrekening.

De afschrijvingskosten uit hoofde van gebruiksrechten huurcontracten zijn verantwoord onder de kostprijs van de omzet, de verkoopkosten en de algemene beheerkosten.