Eerlijke keten
Bananen zijn populair bij onze klanten. Eén probleem: die groeien niet in Nederland. We zijn dan ook betrokken bij productieketens over de hele wereld. Als we producten van buiten Nederland halen, dan zetten we ons in om ook daar te zorgen voor goede arbeidsvoorwaarden, welzijn, gezondheid en veiligheid. Gelijke beloning voor gelijk werk vinden we belangrijk, evenals het tegengaan van kinderarbeid en gedwongen werk. Om risico’s te beperken, werken we zoveel mogelijk met certificeringen en beoordelen we onze impact.
Mensenrechten
In ons duurzame ketenbeleid zijn de mensenrechten geborgd. Dit beleid ziet met name toe op de ketens van ons private label assortiment. We respecteren hiermee de internationaal erkende mensenrechten in de waardeketen. Deze zijn vastgelegd in de Guiding Principles on Business and Human Rights van de Verenigde Naties (UNGP's) en de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen. Eind 2023 heeft het Jumbo directieteam het eigen duurzame ketenbeleid vastgesteld, waar het thema mensenrechten in is geborgd. Met dit beleid bewaken we de voorwaarden voor medewerkers in de keten om een waardig en onafhankelijk leven te leiden en gevrijwaard te zijn van misbruik of mensenrechtenschendingen. Het gaat dan om fundamentele zaken, zoals het recht op gelijke behandeling, vrijheid van meningsuiting, privacy, een veilige werkomgeving, sociale zekerheid, onderwijs en toegang tot schoon drinkwater. Het inkomen moet voldoende zijn om in waardigheid en vrijheid te kunnen leven. Meldingen en/of klachten over mensenrechtenschendingen nemen we uiterst serieus, voor het klachtenmechanisme verwijzen wij naar hoofdstuk Duurzame keten.
Code of conduct en MVO- en Kwaliteitsvoorwaarden
Als onderdeel van ons beleid, vragen we leveranciers akkoord te gaan met onze MVO- en Kwaliteitsvoorwaarden en Code of Conduct. In de Code of Conduct is opgenomen waar we als Jumbo waarde aan hechten en wat wij verwachten van leveranciers om deze waarden te borgen. Hierin hebben we ook onze vereisten voor leveranciers op het gebied van mensenrechten vastgelegd. De Code of Conduct geldt voor alle leveranciers, dus ook A-merk leveranciers. De criteria en eisen waar onze private label producten minimaal aan moeten voldoen zijn aanvullend opgenomen in de MVO- en Kwaliteitsvoorwaarden.
Social compliance
Van leveranciers die produceren in midden- en hoogrisico-landen vragen we naast de juiste certificering een geldig auditrapport. Deze vereisten zijn onderdeel van de MVO- en Kwaliteitsvoorwaarden. Het vereiste auditrapport is bedoeld om mogelijke onrechtmatigheden (zogeheten non-conformiteiten) vast te stellen en de te nemen maatregelen te controleren. Voor Jumbo zijn certificeringen en audits belangrijke hulpmiddelen om inzicht te krijgen in de productieketens. Met deze informatie bepalen we hoe we leveranciers kunnen ondersteunen in het aanpakken van risico’s op het vlak van mensenrechten en natuur en de negatieve impact daarvan te voorkomen. We kijken actief naar mogelijkheden om bij te dragen aan een positieve impact.
Wij hebben ons ten doel gesteld dat in 2025 alle producten van het Jumbo private label, die afkomstig zijn uit een midden- of hoogrisicoland, beschikken over een erkend onafhankelijk sociaal keurmerk.
In 2024 beschikt 97% van onze private label leveranciers uit hoog-risicolanden over een sociaal keurmerk. We streven naar 100%. In het behalen van deze doelstelling zien we een uitdaging op de afhankelijkheid van certificeringsinstanties. We merken dat het administratieve proces van (her)certificering regelmatig langer duurt dan gepland en gehoopt. Voor middenrisicolanden beschikt 46% over een sociaal keurmerk, een stijging van 18%-punt. Vanaf 2025 is een sociaal keurmerk ook voor leveranciers in middenrisicolanden een standaard vereiste in onze MVO-voorwaarden en streven we dan ook naar 100%.
Methodologie en assumpties
Bij de herkomst van producten maken we onderscheid tussen landen met een hoog, midden en laag risico. Om te bepalen of social compliance certificering nodig is houden wij de risico classificatie aan die is gedefinieerd door het Sustainability Initiative Fruits & Vegetables (SIFAV
Alleen de landen die door de BSCI-risicoclassificatie
(new window) als laag risico worden beschouwd, kunnen een medium risicoland worden. Daarmee blijft een hoog risicoland dus hoog en kan dit niet verschuiven naar medium risicoland.Een land wordt pas een medium risicoland als het minimaal twee jaar achter elkaar geclassificeerd wordt als een medium risicoland door SIFAV.
De voortgang in het realiseren van onze doelen op het gebied van mensenrechten meten we door het in kaart brengen van het aantal leveranciers in midden- en hoog risicolanden met certificering ten aanzien van arbeidsomstandigheden. De scope is de laatste fase van productie – het laatste punt waarbij arbeid betrokken is bij het creëren of verwerken van het eindproduct. Voor AGF is de coöperatie van telers eveneens in scope. We accepteren de keurmerken van onder meer BSCI, ETI/SMETA en Fairtrade. Voor de volledige lijst van toegestane keurmerken, zie onze MVO- en Kwaliteitsvoorwaarden
Samenwerkingsverbanden
Jumbo werkt actief samen in diverse initiatieven, zoals het Sustainable Initiative Fruits & Vegetables (SIFAV), het Floriculture Sustainability Initiative (FSI), het Leefbaar loon bananen-commitment en het Dutch Initiative Sustainable Cacao (DISCO). We vervullen in deze initiatieven een brede rol: van het aansturen van leveranciers tot het ontwikkelen van methodes voor datadeling en leefbaar loon. Deze samenwerkingen zorgen voor een gelijk speelveld in de markt. Dat is nodig, omdat problemen rond mensenrechten vaak complex zijn en verweven met de cultuur en leiderschapsstijl van een land. Mede dankzij deze samenwerkingsverbanden had in 2023 65% van de medewerkers op Jumbo bananenplantages een leefbaar loon. Voor de medewerkers waar die nog geen leefbaar loon verdienen, is het nog te dichten loongat gemiddeld 9%. We werken nauw met onze leverancier samen om dit gat verder te dichten.
Impact assessments
Elk jaar voeren we drie zogeheten Human Rights and Environmental Impact Assessments (HREIA) uit. De selectie hiervan vindt plaats op basis van de risicoanalyse in ons duurzame ketenbeleid. In 2024 zijn we gestart met een HRIEA naar pangasius uit Vietnam, pinda’s uit Argentinië en wijn uit Australië. We onderzoeken specifiek deze productketens, omdat ze binnen de risicoproducten vallen en ze binnen hun productgroep hoog zijn in volume. De HREIA naar pangasius is in december 2024 afgerond, de overige twee lopen nog aangezien het oogstseizoen in 2025 valt. Aan de HREIA’s uit voorgaande jaren geven we actief opvolging aan de hand van de vastgestelde actieplannen. In 2024 hebben we dit specifiek gedaan voor kweekgarnalen uit Ecuador en Vietnam, vruchtgroenten uit Almeria (Spanje), kokosmelk uit Sri Lanka, en paddenstoelen uit Nederland.
Pangasius uit Vietnam
Uit het impactonderzoek naar Pangasius uit Vietnam zijn een aantal aandachtspunten naar voren gekomen, maar geen kritieke onderwerpen. Een positieve conclusie van het onderzoek was dat het ASC keurmerk over het algemeen goed functioneert in deze keten. Er zijn een aantal zaken gevonden rondom contracten en huisvesting op de kwekerijen die samen met de leverancier worden opgevolgd. Verder onderzoeken we samen met de leverancier hoe we medewerker representatie kunnen verbeteren. In de eerste helft van 2025 wordt de voortgang van het opgestelde actieplan besproken.
Kweekgarnalen uit Ecuador en Vietnam
Het impactonderzoek naar Vietnamese en Ecuadoriaanse kweekgarnalen (Vannamei) bracht geen ernstige problemen aan het licht. Het is wel de basis geweest om in samenwerking met de leveranciers onze garnalenketen opnieuw op te zetten. Vanaf 2025 wordt oogsteelablatie (het verwijderen van een of beide oogstelen bij garnalen) niet meer toegepast, dit is ook opgenomen in onze inkoopvoorwaarden. Daarnaast onderzoeken we nieuwe verdovingstechnieken en is in de nieuwe ASC Farm Standard onderzoek vereist naar leefbaar loon. Daarom vragen we een ASC-certificering voor al onze Vannamei garnalen.
Vruchtgroenten uit Spanje
Het impactonderzoek naar vruchtgroenten uit Almeria bracht aan het licht dat onze due-diligence strategie in Spanje verbeterd moest worden. Als eerste stap hebben we onze Code of Conduct
Kokosmelk uit Sri Lanka
Het impactonderzoek naar kokosmelk uit Sri Lanka liet zien dat over het algemeen de samenwerking met onze leveranciers goed verloopt. Beide leveranciers zijn zeer welwillend om aan de slag te gaan met de resultaten en hebben zelf een actieplan geformuleerd dat ze opvolgen. In onze drie bijeenkomsten met beide partijen dit jaar gaven zij een update over de genomen stappen. In 2025 wordt dit voortgezet.
Paddenstoelen uit Nederland
Het impactonderzoek naar paddenstoelen uit Nederland liet zien dat de arbeidsomstandigheden van arbeidsmigranten bij de leverancier verder verbeterd kunnen worden. In het actieplan wordt met name gestuurd op het opstellen van een cao in dialoog met FNV/CNV, LTO en de leverancier. Aangezien dit een langdurig proces is, heeft deze dialoog nog niet geleid tot het gewenste resultaat. Wel blijven we de voortgang monitoren en zijn we voornemens hier verder op in te zetten.
We volgen nauwgezet of en hoe de situatie op termijn als gevolg van de actieplannen, die in de HREIA’s zijn opgenomen, verbetert. Op onze rapportagewebsite informeren we belanghebbenden hierover.
