MVO-strategie Jumbo

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering bij Jumbo; duurzaamheid is in onze bedrijfsstrategie verankerd. De MVO-strategie van Jumbo bestaat uit vijf pijlers. De door ons geïdentificeerde materiële thema’s zijn opgenomen in deze pijlers.

De uitgangspunten van ons MVO-beleid zijn verankerd in de MVO-voorwaarden voor leveranciers en de Code of Conduct.

Duurzame keten

We streven ernaar dat onze producten in harmonie met de natuur worden geproduceerd. Samen met onze leveranciers, boeren en telers werken we aan een assortiment met een zo laag mogelijke negatieve impact op de natuur. Lees meer over ons duurzame ketenbeleid in bijlage 1.

Duurzame ketens

Het aandeel producten van het Jumbo Huismerk met een duurzaamheidskeurmerk is toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Dit wordt mede veroorzaakt door het meewegen van een uitgebreidere scope producten. Veel van deze producten hebben een duurzaamheidskeurmerk. Voor zuivel geldt dit niet, hierbij rapporteren we nu over alle eet- en drinkzuivel waardoor het aandeel met keurmerk is gedaald.

Stelselmatig identificeren we ketens met een hoog risico. We zoeken daarbij naar oplossingen, die veelal neerkomen op het verkorten en transparant maken van de keten. De producten en ingrediënten moeten daarnaast over relevante keurmerken beschikken. Naast keurmerken stellen we soms ook aanvullende eisen om verdere verduurzaming te realiseren. Als onderdeel van ons due diligence proces hebben we in 2023 focusproducten geïdentificeerd. Met focusproducten bedoelen we producten waar de risico's op mens, dier en natuur het grootst zijn en waar we dus ook de grootste kansen zien om positieve impact te maken.

Onderdeel van onze focusproducten zijn onze versproducten. Deze halen we zoveel mogelijk uit Nederland en liggen veelal onder de noemer Van Dichtbij in het schap. Samen met boeren en telers werken we aan de verdere verduurzaming hiervan. Stap voor stap: haalbaar voor de boer, betaalbaar voor de klant. In 2023 hebben we de volgende stappen gezet:

Duurzamere kaasketen

Jumbo is samen met Uniekaas Holland en zuivelcoöperatie DOC Kaas een meerjarige ketensamenwerking aangegaan. De samenwerking is voor een belangrijk deel gebaseerd op een omvangrijk duurzaamheidsprogramma rondom de thema’s diergezondheid en dierenwelzijn, klimaat, grondgebruik en milieu en biodiversiteit. Een goed verdienmodel voor de boer staat eveneens centraal in deze samenwerking. De melkveehouders ontvangen een toeslag boven op de melkprijs.

Tessa appel

Sinds het najaar van 2023 bieden we exclusief het nieuwe Nederlandse appelras Tessa aan. We kopen dit product in bij zo’n veertig Nederlandse boeren die op duurzame wijze telen. De Tessa appel is gecertificeerd met het On the way to PlanetProof keurmerk.

Verdere stappen

Daarnaast rollen we onze activiteiten binnen samenwerkingsverbanden verder uit, zoals het Sustainable Initiative Fruits & Vegetables (SIFAV), het Floriculture Sustainability Initiative (FSI), het Leefbaar Loon Bananen-commitment en het Dutch Initiative Sustainable Cacoa (DISCO). We dragen zorg voor compliance eind 2024 aan de European Deforestation Regulation (EUDR) en bereiden ons voor op de Corporate Sustainable Due Diligence Directive (CSDDD). Tot slot herzien we onze interactieve wereldkaart.

Pilot met biologische zuivel

We hebben dit jaar een pilot gedaan rondom biologische producten met Arla Foods, Coöperatie Eko-Holland en ketenorganisatie Bionext. Die was erop gericht om te onderzoeken hoe onze onlineklanten vaker kiezen voor biologisch en dan met name voor biologische zuivel. Uit de pilot is gebleken dat zuivel een uitstekend ‘instapproduct’ is om klanten ook te interesseren voor andere biologische voedingsmiddelen. We hebben besloten om deze aanpak te continueren.

Dierenwelzijn

We vinden het belangrijk dat dieren een goed leven hebben. Jumbo wil bijdragen aan verhoogd dierenwelzijn door bij de inkoop van dierlijke producten rekening te houden met gezondheid, leefomstandigheden en behandeling van dieren. We doen dat onder meer aan de hand van keurmerken, zoals het Beter Leven keurmerk (BLK).

Dierenwelzijn

We hanteren als richtlijn dat de dieren waarvan onze vleesproducten, eieren en zuivelproducten afkomstig zijn een goed leven hebben. In 2023 is het aandeel producten in het Jumbo huismerkassortiment met een dierenwelzijnskeurmerk toegenomen. Dit is onder andere het gevolg van een uitgebreidere scope producten, waarbij we binnen al deze categorieën rapporteren over al onze huismerkproducten. De sterke toename in de categorie rund wordt verklaard, doordat het overgrote deel van onze diepvriesproducten en maaltijden met rund BLK gecertificeerd zijn. We streven ernaar dat in 2025 ons huismerkassortiment met dierlijke producten gecertificeerd is volgens een dierenwelzijnskeurmerk, zoals aangegeven in onze MVO voorwaarden. Maar we gaan graag een stapje verder, zoals bij varken en rund.

Zonvarken

Sinds het voorjaar van 2023 hebben we varkensvleesproducten van Zonvarken in de schappen liggen. Dit is een innovatief Nederlands concept dat zeer hoge eisen stelt aan dierenwelzijn en aandacht voor de natuur. De Dierenbescherming heeft aan deze producten het 3 sterren Beter Leven keurmerk toegekend.

Nederlands rund

In 2023 zijn we gestart met het vervangen van Iers rundvlees door Nederlands rundvlees. Dit is het begin van een keten die we, samen met Nederlandse boeren, opzetten.

Eerlijke keten

We doen direct en indirect zaken met bedrijven in productieketens over de hele wereld. We willen zorgdragen voor werkgelegenheid, goede arbeidsvoorwaarden, welzijn, gezondheid en veiligheid en gelijk loon voor gelijk werk. We gaan kinderarbeid en gedwongen arbeid tegen. In veel van onze ketens maken we gebruik van certificering om bepaalde risico’s af te dekken.

Samenwerken doen we met producenten en leveranciers die hun medewerkers een fatsoenlijk loon en goede arbeidsomstandigheden bieden, met aandacht voor veiligheid, gezondheid, arbeidstijden en preventie van kinderarbeid, gedwongen arbeid en discriminatie. Dit is gewaarborgd door keurmerken zoals Business Social Compliance Initiative (BSCI) en Sedex Members Ethical Trade Audit (SMETA).

Eerlijke keten

Dit jaar is 95% van de leveranciers uit aangewezen hoogrisicolanden gecertificeerd, een stijging van vijf procentpunten. Ook voor middenrisicolanden hebben we stappen gezet in de certificeringen. We houden vast aan onze doelstelling van 100% certificatie in 2025 en hebben dit ook als zodanig opgenomen in onze MVO-voorwaarden.

Daarnaast hebben we de keten voor cacao en cashewnoten anders ingericht in 2023:

Cacao

Jumbo heeft zich aangesloten bij Tony’s Open Chain, een samenwerkingsinitiatief van fabrikant Tony’s Chocolonely dat partijen beweegt om zich in te zetten voor 100% slaafvrije chocolade. Een groot deel van ons vaste assortiment huismerkchocolade, naast seizoensproducten met chocolade, is vanaf medio 2024 gebaseerd op cacao die via dit initiatief is ingekocht.

Cashewnoten

In 2023 zijn we gestopt met het in Azië verwerken van in Afrika geteelde cashewnoten. Het pellen van de noten gebeurt nu ter plaatse in Tanzania, waarna ze rechtstreeks naar Nederland worden verscheept. Daarmee beperken we niet alleen de CO₂-uitstoot met 62%, ook ondersteunen we hiermee de lokale gemeenschappen.

Verlaging emissies, materiaalgebruik en afval

Initiatieven om uitstoot te verkleinen

Energie en emissies

De bedrijfsactiviteiten van Jumbo dragen bij aan de opwarming van de aarde. We willen onze CO₂-emissies terugdringen. Het gaat om broeikasgasemissies die afkomstig zijn van onze gebouwen en uit transport, de zogeheten scope 1 en 2 uitstoot. Energieverbruik van onze leveranciers en de uitstoot van broeikasgassen in onze toeleveringsketen vallen onder scope 3. Lees meer over onze klimaatbewuste en toekomstbestendige manier van organiseren in ons klimaatplan in bijlage 2.

In 2022 hebben we ons aangesloten bij het Science Based Target Initiative (SBTi). In 2023 hebben we reductiedoelstellingen gesteld voor scope 1, 2 en 3, die ruim in lijn zijn met de 1,5°C vereiste. De doelstellingen zijn ter validatie ingediend bij SBTi.

Emissies en energieverbruik

Onze eigen directe uitstoot willen we in 2040 tot 0 hebben teruggebracht. In 2050 willen we volledig klimaatneutraal zijn, dus ook in de voedselketens waar wij deel van uitmaken.

Voortgang scope 1 en 2

De uitstoot binnen scope 1 en 2 is in 2023 met 15% gedaald. Deze reductie wordt onder andere verklaard door:

Verduurzaming vastgoed

Onze eigen winkels (exclusief franchise ondernemers) zorgen voor 51% van onze totale scope 1 en 2. Daarom investeren we flink in de reductie van onze uitstoot middels het gasloos maken van panden en efficiënt elektriciteitsverbruik. Winkelverbouwingen bij ondernemers, die in scope 3 vallen, pakken we even grondig aan.

In juli 2023 is bij wijze van test de duurzaam verbouwde Jumbo winkel in Bergen op Zoom heropend. Ruim 80% van de gebruikte materialen heeft een circulaire oorsprong; het energieverbruik is 62% lager dan voor de verbouwing.

Thuisbezorging en retouren

Voor het thuisbezorgen van diepvriesproducten – in 2022 nog goed voor 7% van onze emissies binnen scope 1 en 2 – maken we nu structureel gebruik van koelboxen met een koude-element in het deksel in plaats van droogijs waarbij CO₂ vrijkomt. De koelboxen zijn veiliger en staan garant voor een betere isolatie. Daarnaast heeft Jumbo dit jaar langere bezorgsloten toegevoegd aan het planningsysteem. Hierdoor kunnen we de bezorgmomenten efficiënter indelen, wat weer een besparing van de hoeveelheid afgelegde kilometers oplevert.

Scope 3 voortgang

De daling in de scope 3 emissies wordt met name veroorzaakt door een daling in het verkocht volume van producten. Het overgrote deel van onze CO₂-uitstoot in scope 3 is namelijk afkomstig uit onze toeleveringsketen. Daarom zetten we ook hier veel stappen, als onderdeel van ons klimaatplan.

De emissies in scope 3.1 (aangekochte goederen en diensten) zijn berekend aan de hand van de verkochte gewichten (in kg) en een gemiddelde emissiefactor per specifiek product. Hierbij maken we gebruik van externe databases met emissiefactoren. De emissies bevatten zowel FLAG als non-FLAG emissies. De vergelijkende cijfers zijn tevens herberkend en aangepast op basis van deze methodiek. 

Samenwerking leveranciers

Tijdens de Jumbo Partnerdagen, in september 2023, hebben we de aanwezige leveranciers op de hoogte gebracht van onze doelstelling met betrekking tot het terugdringen van CO₂-uitstoot. We hebben hen toen ook opgeroepen om de eigen emissies in kaart te brengen en de doelen van SBTi te onderschrijven.

Om onze leveranciers te helpen met een gezamenlijke meetmethodiek, hebben we samen met andere retailers in 2023 een Scope 3 Consortium opgezet. Het doel is om op gestructureerde wijze betrouwbare data te verzamelen over de broeikasgassen die zijn veroorzaakt door leveranciers. De deelnemende partijen zijn een pilotproject gestart, waaraan uiteindelijk ongeveer zestig, deels gemeenschappelijke leveranciers zullen deelnemen. Los daarvan hebben we speciaal voor onze leveranciers een webpagina gelanceerd met praktische informatie over dit onderwerp.

Om onze ambitie extra kracht bij te zetten, hebben we in 2023 het Jumbo Impactfonds opgericht. Met het Jumbo Impactfonds maken we financiële middelen vrij voor onze huismerkleveranciers ten behoeve van projecten die een merkbaar positieve impact hebben op de CO₂-reductie. Zo kunnen we samen onze klimaatambities helpen versnellen, voor de generaties van nu en in de toekomst. Vanaf begin 2024 kunnen onze huismerkleveranciers aanspraak maken op het fonds.

Stop luchtvervoer

We hebben voorbereidingen getroffen om per eind 2023 geheel te stoppen met het invliegen van aardappels, groente en fruit (AGF). Vanaf eind 2024 stoppen we ook met het invliegen van verse en diepgevroren vis. Voor het vervoer van bloemen uit verre streken kijken we eveneens naar alternatieven.

Eiwittransitie meetbaar én betaalbaar maken

Een eetpatroon met minder dierlijk en meer plantaardig voedsel draagt bij aan een kleinere negatieve impact op ons klimaat. Daarom ondersteunen we actief de eiwittransitie naar een meer plantaardig voedingspatroon.

Plantaardige eiwitten

We meten de voortgang hierop met behulp van de methode Eiweet V2.0. In 2023 verkochten we 39% plantaardige eiwitten en 59% dierlijke eiwitten. Doordat de berekening in 2023 is verbeterd, is deze verhouding niet goed te vergelijken met voorgaand jaar. In 2030 zal 60% van de door ons verkochte eiwitten afkomstig zijn van groente, vleesvervangers, noten en peulvruchten, en de resterende 40% van duurzamere dierlijke producten.

Jumbo is actief betrokken geweest bij de ontwikkeling van deze gestandaardiseerde meetmethode in samenwerking met branchevereniging CBL en organisaties zoals Questionmark en Natuur en Milieu. Het ministerie van LNV ondersteunt de Eiweet methodiek. We scherpen ons beleid omtrent de eiwittransitie continu aan en voeren hierover regelmatig overleg met externe stakeholders.

Verpakkingen

Door de groei van de voedselproductie en de vraag naar meer gemak stijgt de hoeveelheid verpakkingen en afvalstromen. Tegelijkertijd is er een roep vanuit de maatschappij om minder verpakkingen te gebruiken. Bij Jumbo zetten we ons in om het afval terug te dringen en te kiezen voor minder en milieuvriendelijkere verpakkingen.

Verpakkingen

In 2023 hebben we onze datakwaliteit op verpakkingen verder verbeterd, waardoor het makkelijker wordt om toekomstige reducties in verpakkingen te realiseren. Het gemiddelde gewicht van een verkochte consumenteneenheid is afgenomen van 39,9 naar 39,4 gram. We spannen ons in om de milieu-impact van verpakkingen omlaag te brengen en afval zoveel mogelijk opnieuw als grondstof te gebruiken:

• We voldoen aan de Europese regels tegen wegwerpplastic, de zogeheten SUP-richtlijn. Deze kosten berekenen we niet door aan onze klanten.

• De verpakkingen van onze nieuwe broden (Broodgeluk) bevatten 8% minder plastic ten opzichte van de vorige verpakking.

• Onze biologische vleeswaren worden niet meer verpakt met plastic schaaltje. Dat zorgt voor een plasticreductie van ruim 50%.

• We hebben op 31 juli definitief afscheid genomen van de gratis wegwerpzakjes voor AGF-artikelen.

We geven de voorkeur aan duurzamere materiaalsoorten, maar de meningen over wat duurzaam is lopen uiteen. Neem plastic: naast de feiten speelt ook de perceptie van dit materiaal een belangrijke rol in het maatschappelijke debat. Daarnaast zijn verpakkingen meestal functioneel; ze dienen voor het behoud van de kwaliteit of voor een langere houdbaarheid. Toch staat het vast dat we toe moeten naar minder en beter verpakkingsmateriaal. Daarom zetten we, bij voorkeur in samenwerking met ketenpartners, in op meer recyclebaar en gerecycled verpakkingsmateriaal, herbruikbare verpakkingen en verpakkingen van monomateriaal, dat uit slechts één materiaalsoort bestaat en daardoor makkelijker sorteerbaar en recyclebaar is.

We zijn bezig met het vaststellen van nieuwe doelstellingen ten aanzien van verpakkingen en circulariteit voor de periode na 2025. In dat proces stuiten we soms op dilemma’s. Zo willen we graag toewerken naar aardappelen, groente, fruit (AGF) zonder verpakking. Maar bij sommige producten zou dat leiden tot een slechtere kwaliteit en meer derving in de hele versketen. Dat zou dan weer een nadelig effect hebben op het terugdringen van voedselverspilling.

Voedselverspilling

Voedselverspilling in onze toeleveringsketen, distributiecentra en winkels, tijdens transport en bij klanten thuis heeft een nadelig effect op het milieu. We willen voedselverspilling tegengaan, zowel in de winkels als tijdens de productie, de opslag en het transport.

Voedselverspilling

De verspilling van voedsel is 29% gedaald ten opzichte van 2022. We werken aan het behalen van onze doelstellingen op dit gebied door kritisch te kijken naar onze eigen bedrijfsprocessen. Derving in onze winkels en distributiecentra proberen we te minimaliseren door slim in te kopen en efficiënt te vervoeren. In de winkels kunnen klanten producten met de houdbaarheid van vandaag tegen een gereduceerd tarief kopen. Zo zijn we in 2023 gestart met de verkoop van brood van gisteren. De verspilling op brood is in 2023 met 42% gedaald ten opzichte van 2022. Ook kijken we hoe we onverkochte producten een nieuw leven kunnen geven. Sinds het najaar van 2023 bieden we in de Jumbo Foodmarkten Borrelbrood aan, een lekkere, vers bereide snack die is gemaakt van onverkocht La Place brood. Croissants die niet verkocht zijn verwerken we in de Jumbo Foodmarkt tot een smakelijke broodpudding.

Producten die alsnog overblijven, vinden hun weg naar een van de voedselbanken waarmee we samenwerken. Verspilling vindt ook plaats bij de consument thuis. We willen onze klanten helpen en inspireren om minder eten weg te gooien, onder meer door recepten en tips op verpakkingen, Jumbo.com en in ons magazine. Bovendien werken we samen met onze ketenpartners om voedselverspilling in de toeleveringsketen verder te reduceren.

We voeren ten minste drie human rights environmental impact assessments (HREIA) uit op basis van onze risicoanalyse en methodiek voor het selecteren van een HREIA, zie duurzame ketenbeleid voor een beschrijving hiervan. We geven opvolging aan onze actieplannen voor uitgevoerde impact assessments in 2023 vruchtgroenten uit Almeria, kokosmelk uit Sri Lanka, kweekgarnalen uit Ecuador en Vietnam en paddenstoelen uit Nederland. Ook geven we opvolging aan onze actieplannen voor eerder uitgevoerde impact assessments rijst uit India, zwarte thee uit India, rozen uit Kenia, bananen uit Midden- en Zuid-Amerika en tomaten uit Italië.